Astma oskrzelowa, zwana niekiedy także dychawicą oskrzelową, to przewlekła choroba zapalna, która prowadzi do ograniczenia wydolności górnych dróg oddechowych w wyniku niekontrolowanych skurczów oskrzeli i gromadzenia się w nich gęstego śluzu. Jest chorobą nieuleczalną, która już od samego początku powoduje nieodwracalne zmiany w oskrzelach.

Najbardziej typowe objawy astmy to świszczący oddech oraz napady duszności, połączone z uporczywym kaszlem i trudnościami w normalnym oddychaniu.

Astma to w chwili obecnej jedna z najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych. Szacuje się, że w samej Polsce cierpi na nią około 3 mln osób, w tym 200 tysięcy na jej postać przewlekłą. Na całym świecie, według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia WHO, może być to nawet 150 mln ludzi. Również i prognozy epidemiologiczne nie są zbyt optymistyczne. Liczba chorych będzie bowiem w najbliższych latach cały czas rosnąć.

Co sprzyja rozwojowi astmy?

Najwięcej zachorowań na astmę można zauważyć w krajach wysoko uprzemysłowionych. Jednym z głównych czynników, prowadzących do zachorowania na astmę, jest alergia. Jej pojawieniu sprzyjają więc zjawiska podobne, jak w przypadku alergii:

• palenie papierosów,
• przewlekłe i nawracające infekcje dróg oddechowych,
• kontakt z alergenami, które drażnią układ odpornościowy – dymem tytoniowym, roztoczami, wilgocią i pleśnią, substancjami zanieczyszczającymi powietrze itd.

Jak należy postępować w przypadku ataku astmy?

W Polsce astma dotknęła już 3 mln osób. Największym problemem jest niedostatecznie diagnozowanie tej choroby. Kolejną kwestią jest niedostateczna jej kontrola. W czasie ataku astmatycznego konieczna jest natychmiastowa pomoc. Duszności pojawiają się nawet w przypadku regularnego przyjmowania leków i kontrolowania postępów astmy. W czasie ataku należy przede wszystkim zachować spokój. Niezbędne jest podanie leku rozkurczającego oskrzela, który umożliwia oddychanie osobie chorej. Pod żadnym pozorem nie wolno przyjmować pozycji leżącej, która dodatkowo utrudnia oddychanie. Najlepiej jest usiąść lub stać podpierając się o parapet czy stół. Jeśli atak nie mija pomimo podania leku rozkurczowego, zawsze należy wezwać karetkę pogotowia.

Jak przebiega leczenie astmy?

Najgroźniejsza jest steroidoodporna odmiana astmy. Osoby cierpiące na nią są stale narażone na ataki duszności, pojawiać się może ponadto tachykardia i sinica. Zazwyczaj konieczna jest interwencja lekarska oraz hospitalizacja. Ta odmiana astmy uniemożliwia w zasadzie normalne życie. Prowadzi do trwałego kalectwa oddechowego. Skuteczne w tym przypadku mogą być nowoczesne kuracje biologiczne, które są jednak bardzo drogie. W Polsce na astmę steroidoodporną cierpi około 2 tys. osób.

Wcześnie rozpoznana i leczona astma pozwala jednak w zasadzie żyć w miarę normalnie. Im wcześniej choroba zostanie wykryta, tym mniejsza jest szansa na wystąpienie ciężkiej, niekontrolowanej astmy oskrzelowej. Chorzy mogą normalnie funkcjonować, pracować, uprawiać sporty i wszelkiego rodzaju aktywności.