Osteoporoza to postępująca choroba kości, częściej dotykająca kobiet, niż mężczyzn. Jej występowanie uzależnione jest od wieku – czym starsza osoba, tym większe prawdopodobieństwo osteoporozy. Trudna do wykrycia w początkowym stadium ze względu na brak wczesnych objawów. Zazwyczaj o osteoporozie dowiadujemy się w wyniku złamania kości podczas urazu o małej energii. Wyróżniamy dwa rodzaje osteoporozy: pierwotna i wtórna, przy czym pierwotna jest możliwa do całkowitego wyleczenia.

Przyczyny i objawy osteoporozy

Przyczyną powstawania osteoporozy jest ubytek masy kostnej i co za tym idzie, coraz mniejsze ilości soli wapnia, budujących siatkę istoty gąbczastej wewnątrz kości. To powoduje, że kości stają się słabe i podatne na złamania i inne urazy. Oprócz kruchości, można zaobserwować także wyginanie się kości, a więc i zmiany w postawie szkieletu – na przykład zgarbienie pleców czy skoliozy.

Zobacz: Osteoporoza – Kompendium Wiedzy

Pojawieniu się osteoporozy sprzyja korzystanie z używek, siedzący tryb życia i brak ruchu, płeć żeńska, niedobór hormonów płciowych, niedobór wapnia i witaminy D3 oraz uwarunkowania genetyczne. Z tego powodu wszystkie kobiety, które mają wśród swoich krewnych osoby chore na osteoporozę, powinny zgłosić się na badanie diagnostyczne. Również te kobiety, które odchudzały się w czasie dojrzewania i będące pod opieką endokrynologa. Bezwzględnie badaniu powinny poddać się osoby po 50 roku życia i te, które szybko przeszły menopauzę.

Objawami, które pojawiają się przy osteoporozie, innymi niż wymienione już złamania kości przy niewielkiej energii, jest szybki spadek masy ciała i zmiany postawy ciała (szkieletu). Wraz z postępowaniem choroby, łamią się kręgi kręgosłupa, co chory odczuwa jako ból podczas kaszlu, kichania czy gwałtownych ruchów. Plecy tracą swoją ruchliwość.

Diagnostyka i leczenie osteoporozy

Podstawowym badaniem, które wykonuje się przy podejrzeniu osteoporozy, jest densytometria, polegająca na zbadaniu gęstości kości za pomocą promieniowania rentgenowskiego, pochłanianego przez związki wapnia. Jednak sama densytometria nie decyduje o rozpoczęciu leczenia, ponieważ nie daje informacji na temat ryzyka złamań.

W tym celu wykonuje się jeszcze szereg innych badań, wraz z badaniem krwi i moczu na obecność wapnia, witaminy D3 i białek. W leczeniu osteoporozy ogromną rolę odgrywa profilaktyka, leczenie farmakologiczne skupia się na zahamowaniu spadku masy mięśniowej kości lub próbie jej odbudowania. Gorzej jest w przypadku leczenia osteoporozy, wynikającej z innych chorób (np. chorób mięśni), choć i tu ówczesna medycyna daje sobie radę.

Profilaktyka osteoporozy

W przypadku osób, które już zachorowały, działania profilaktyczne są konieczne już do końca życia. Należą do nich:

• dieta bogata w wapń i witaminę D3,
• unikanie spożycia fosforu,
• wzmacnianie szkieletu poprzez obciążenia mechaniczne (ruch),
• odstawienie używek,
• korekcja zaburzeń hormonalnych w przypadkach, w których występują,
• zapobieganie upadkom, złamaniom i unieruchomieniu.

Pamiętajmy, iż mimo, że osteoporoza zazwyczaj występuje u osób starszych, nie jest to regułą. Ubytek masy kostnej w organizmie człowieka zaczyna się około 35. roku życia, więc warto zadbać o swoje kości jak najprędzej.